Deri örneklerinde kullanılan desenler
Yüzyıllardır devam eden deri örneklerinde ve özellikle eski deri örneklerinde deseni oluşturan motifler bitkisel (çiçek, yaprak, meyve ağaç), geometrik, insan ve hayvan figürleri ile mask, portre ve doğa tasviri motifi gibi çeşitlilik göstermiştir. Araştırma kapsamına alınan geçmişte ve günümüzde yapılan deri örnekleri üzerinde yapılan gözlem ve incelemeler sonucunda deri ürünlerinde kullanılan desenler belirlenmiş ve uygun istatistik yöntemine göre değerlendirilerek Çizelge 5.4‘de sunulmuştur.
|
Geometrik
|
10
|
16.5
|
15
|
25
|
25
|
20.8
|
|
Bitkisel
|
24
|
40
|
17
|
11.6
|
41
|
34.1
|
|
Portre
|
-
|
-
|
1
|
1.66
|
1
|
0.83
|
|
Doğa tasviri
|
-
|
-
|
1
|
1.66
|
1
|
0.83
|
|
İnsan figürü
|
-
|
-
|
9
|
15
|
9
|
7.5
|
|
Hayvan figürü
|
1
|
1.66
|
6
|
10
|
7
|
5.83
|
Çizelge 5.4 Kullanılan desenler
Çizelge 5.4. incelendiğinde eski örneklerde; % 40 bitkisel, % 16.5 geometrik desenler kullanılmıştır. İncelenen örnekler arasında en çok kullanılan desen bitkisel ve en az kullanılan hayvansal ve hiç kullanılmayan insan, doğa tasviri ve maskdır. Eski deri örneklerinde işleme tekniğini ile birlikte bitkisel ağırlıklı motifler çok kullanılmıştır.
Çizelge 5.4’e göre yeni deri ürün örneklerinde % 25 geometrik, % 15 insan figürü, % 11.6 bitkisel, % 10 hayvan figürü kullanılmıştır. Mask, porte ve doğa tasviri en az kullanılmıştır. Yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda günümüzde yapılan deri ürünlerin yüzey süslemelerinde keserek işleme tekniği çok kullanılmaktadır. Bu süsleme tekniği bir çeşit bıçakla oyma yöntemine dayandığı için geometrik desenle birlikte kullanılmaktadır.
Deri örneklerinde kullanılan renkler
Araştırma kapsamına alınan eski ve yeni deri örneklerinde kahverengi ve tonlarının çok kullanıldığı görülmüştür. Bunun dışında taba, bej, derinin doğal rengi, yeşil, sarı, turuncu, mavi, lacivert, siyah, kırmızı, bordo, beyaz, pembe, mor, yaldız gibi 16 farklı renk kullanıldığı tespit edilmiştir. Geçmişte ve günümüzde bulunan deri örneklerinde kullanılan renkler belirlenmiş ve çapraz tablo istatistik yöntemiyle değerlendirilerek Çizelge 5.5’de sunulmuştur.
|
Ürün
Kullanılan renkler
|
Eski Ürün (1)
n = 60
|
Yeni Ürün (2)
n = 60
|
Toplam
n = 120
|
|
n
|
%
|
n
|
%
|
n
|
%
|
|
Kahverengi
|
33
|
55
|
32
|
53.3
|
65
|
54.1
|
|
Taba
|
1
|
1.66
|
21
|
36
|
22
|
18.3
|
|
Bej
|
2
|
3.38
|
20
|
33.3
|
22
|
18.3
|
|
Derinin doğal rengi
|
5
|
8.33
|
16
|
26.6
|
21
|
17.5
|
|
Sarı
|
2
|
3.38
|
7
|
11.6
|
9
|
7.5
|
|
Yeşil
|
4
|
6.6
|
5
|
8.33
|
9
|
7.5
|
|
Turuncu
|
-
|
-
|
7
|
11.6
|
7
|
5.83
|
|
Mavi
|
3
|
5
|
3
|
5
|
6
|
5
|
|
Lacivert
|
1
|
1.6
|
1
|
1.6
|
2
|
1.66
|
|
Siyah
|
11
|
18.3
|
17
|
11.6
|
28
|
23.3
|
|
Kırmızı
|
9
|
15
|
-
|
-
|
9
|
7.5
|
|
Bordo
|
2
|
3.38
|
3
|
5
|
5
|
4.16
|
|
Beyaz
|
-
|
-
|
2
|
3.38
|
2
|
1.66
|
|
Pembe
|
-
|
-
|
2
|
3.38
|
2
|
1.66
|
|
Mor
|
1
|
1.66
|
3
|
5
|
4
|
3.33
|
|
Yaldız
|
1
|
1.66
|
-
|
-
|
1
|
0.83
|
|
Çizelge 5.5. Kullanılan renkler
Çizelge 5.5 incelendiğinde eski örneklerde % 55 kahverengi, % 18.3 siyah, % 15 kırmızı, % 8.33 derinin doğal rengi kullanıldığı tespit edilmiştir. Diğer renkler ise azalan oranlarla sırasıyla şöyledir; % 6.6. yeşil, % 3.38 bej, sarı ve bordo, % 1.66 lacivert, mor ve yaldızdır. Eski ürünlerde en çok kullanılan renk kahverengidir. Hiç kullanılmayan renkler ise beyaz ve pembedir.
Çizelge 5.5’de incelendiğinde günümüz örneklerinde, % 53.3 kahverengi, % 33.3 bej, % 26.6 derinin doğal rengi, % 11.6 siyah, sarı ve turuncu, % 8.33 yeşil renk kullanılmıştır. Diğer renkler ise azalan oranlarla sırasıyla şöyledir; % 5 mavi, % 4. 16 bordo, % 3.33 mor ve % 1.66 lacivert, beyaz ve pembedir. En az kullanılan renkler kırmızı, bordo, pembe, mor ve mavidir. Geçmişte ve günümüzde yapılan deri örnekleri karşılaştırıldığında, kahverengi hem eski hem de yeni örneklerde en çok kullanılan renktir. Kırmızı eski deri örneklerinde kullanılırken yeni deri örneklerinde hiç kullanılmamıştır.