Küreselleşme ve kentleşmenin etkisiyle tüketim hızı ve ürün çe- şitliliğinin artması kentin kimlik ve kültüründe önemli yer tutan zanâat türlerinin ve mekânlarının nicelik ve nitelik olarak değişmesine neden olmuştur. Bu değişim ve dönüşümler sonucu; sandıkçılık, sepetçilik, süpürgecilik, çömlekçilik ve dericilik zanâatları tamamen kaybolmuş, ayakkabıcılık, bakırcılık, yorgancılık ve terzilik zanâatları sayıca azalmış olmakla beraber varlıklarını devam ettirmektedir. Özellikle kuyumculuk ve mobilya imalat zanâatları tarihî kent merkezi dışındaki mekânlarda sayıca artarak faaliyetlerini sürdürmektedirler. Kentteki çoğu zanâat türlerinin zamanla kaybolma nedenini; kentteki zanâat kârlar “müşterinin alım gücünün düşüklüğü, değişen tüketim alışkanlıkları, teknolojinin gelişmesi, zanâatkâr sayısının giderek azalması, nitelikli eleman yetişmemesi, zanâat dalında eğitim veren yerlerin kısıtlı oluşu, belediye hizmetlerinin yetersizliği, sosyal imkânların kısıtlı oluşu, tarihi değerlere önem verilmeyişi, güvenlik problemleri” olarak belirtmişlerdir. Kentin ve kent kültürünün sürdürülebilirliği için önemli olan zanâat ve zanâat mekânlarının korunması, canlandırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla planlama ve tasarım çalışma- ları yapılması ve paydaş katılımıyla zanâat odaklı kentsel politikalar geliştirilerek bu çalışmaların desteklenmesi gereklidir.
KAYNAK:
Öğr. Gör. Nurçin SEYMEN AKSU
Bartın Üniversitesi Ulus Meslek Yüksekokulu Mimarlık ve Şehir Planlama Bölümü
Prof. Dr. Yelda AYDIN TÜRK
Karadeniz Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü